آشپزی
آب نقشی حیاتی در سلامت بدن انسان دارد و مهم ترین عنصری است که بدن برای عملکرد اندام های حیاتی خود به آن نیاز دارد. در دوران بارداری به دلیل تغییرات ایجاد شده در بدن، نیاز بیشتری به این ماده حیات بخش به وجود می آید. در این دوران آب برای حفظ سلامت سلول های خونی و دریافت آب بافت ها ضروری است. آب در شیر مادر ترکیبی اساسی و اصلی به حساب می آید. در کنار رژیم غذایی که هر زن باردار، در دوران حاملگی خود باید به علت لزوم حفظ تعادل وزن و جلوگیری از ابتلا به فشارخون رعایت کند، مصرف برخی مواد غذایی نیز باید با دقت و هوشیاری باشد زیرا به اثبات رسیده که بعضی خوراکی ها به شدت باعث خستگی و افت انرژی در بدن زن باردار می شود. در چند هفته نخست از بارداری، که شاید حتی ندانید که باردار هستید، رشد کودک شما بیشترین تاثیر را از عوامل بیرونی می پذیرد. تناسب جسمانی و تغذیه صحیح در این دوران باعث می شود که کودک شما به بهترین نحو تغذیه و حفاظت شود. بنابراین بهتر است که از سه ماه قبل از بارداری مراقبتها و برنامه ریزیهایی را انجام دهید تا کودک سالم و بی نقصی به دنیا آورید. نکته هایی که در این چند پست می نویسم و با عنوان "پیش از بارداری" است همین نکته های برنامه ریزی است. اگرچه اغلب مادرها، با دیدن هیجان کودکان 7، 8 ماهه خود و رویش یکی دو دندان کوچولوی آنها وسوسه می‌شوند علاوه بر فرنی و سوپ سبزیجات، مزه بقیه مواد غذایی را به آنها بچشانند؛ به قول دختر‌خاله‌ام دوقلوهایش با دیدن خوردنی خیلی ذوق می‌کنند و او دلش نمی‌آید منع غذایی بدهد ولی همه ما باید یکسری نکات را رعایت کنیم. به طور مثال استفاده از جگر سالم پخته نرم شده، به جای گوشت در بعضی موارد، به طور مثال یک بار در هفته را باید در اواسط ماه هشتم شروع کنیم. استفاده ازحبوبات مانند عدس و غیره که بسیار هم مفیدند بهتر است از پایان 9 ماهگی به بعد شروع شود. پزشکان معتقدند گرچه بیشتر بچه‌ها نسبت به بیشتر موادغذایی حساسیت نشان نمی‌دهند ولی تا پایان یک سالگی مصرف موادغذایی خاصی ممنوع است.... با توجه به اهمیت رژیم غذایی در بارداری منابع اصلی و غنی از آهن, کلسیم ,اسید فولیک و فیبررا برای شما ذکر می کنم. دوران بارداری ، مولد شرایط جدید زیستی و روانی برای مادر است . از جنبه های مختلف ، تغذیه در این دوران از اهمیت و حساسیت زیادی برخوردار است . بنابراین لازم است که مادران باردار، رژیم تغذیه ای متفاوت با شرایط عادی و متناسب با شرایط بارداری برای خود در نظر بگیرند. در اینجا، رژیم غذایی کاملی که مادران در دوران بارداری باید رعایت کنند از نظرتان می گذرد: الگوی نادرست و سوء تغذیه در سالهای اخیر علاوه بر بروز بیماری‌های کم خونی و پوکی استخوان مادران باردار،سبب تولد نوزادانی با وزن کمتر از ?2?کیلوو ?500?گرم‌شده است. بنابر این مادران باید به تغذیه درست و مقوی برای سلامت خود و نوزاد توجه کنند. یک توصیه عمومی برای خانم‌های باردار مصرف غذای کافی و سالم، رعایت اعتدال و عدم مصرف مواد مضر و عدم انجام اعمال مضر برای بدن است. یکی از مواد مضر در دوران بارداری کافئین است. مصرف یک تا دو لیوان چای یا قهوه در دوران بارداری احتمالاً بی‌ضرر است، ولی چون کافئین یک دارو محسوب می‌شود مصرف زیاد آن می‌تواند باعث صدمه به جنین شود. نتایج یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که روش زندگی خانم‌های باردار، در سلامت استخوان‌های فرزندشان در آینده موثر است. یک گروه تحقیقاتی برای بررسی روش زندگی و تغذیه بانوان باردار و ارتباط آن با سلامت فرزندشان پس از تولد، 12500 زن را همراه فرزندان‌شان مورد بررسی قرار دادند. این محققان اعتقاد داشتند که تغذیه نامناسب مادر در دوران بارداری موجب ابتلای فرزندش در آینده به استئوپروز خواهد شد. مصرف کلسیم و ترکیبات آن در دوران بارداری، سبب کاهش شدت پره‌کلامپسی، کاهش خطر بیماری مادر و مرگ و میر نوزاد می‌شود. باید توجه داشت که مصرف کلسیم از بروز پره‌کلامپسی پیشگیری نمی‌کند، اما در کاهش شدت آن مؤثر است و همچنین سبب کاهش ناتوانی و بیماری مادر، پیشگیری از زایمان پره ترم و مشکلات نوزاد می‌شود.
? فواید آب در دوران بارداری
نوشیدن آب مانع از دی هیدراته شدن بدن می شود. دی هیدراته شدن در دوران بارداری باعث بروز مشکلاتی مانند سردرد، حفظ آب در بدن، حالت تهوع، انقباض عضلات، سرگیجه و ... می شود.
این مشکل در سه ماهه سوم بارداری اهمیت بیشتری پیدا می کند زیرا دی هیدراته شدن در این زمان می تواند انقباضاتی را در پی داشته باشد که منجر به زایمان زودرس شود. رنگ ادرار بهترین راه برای کنترل میزان آب بدن است. ادرار تیره رنگ نیاز بدن به آب بیشتر را نشان می دهد و ادرار بی رنگ نشان از کافی بودن میزان آب دریافتی بدن است.
عده ای معتقد هستند نوشیدن آب در فواصل منظم می تواند حالت تهوع صبحگاهی، سوزش معده و سوءهاضمه را کمتر کند و بدن را خصوصاً در هوای گرم و مرطوب، خنک نگه دارد. علاوه بر این بروز عفونت های ادراری که در دوران بارداری بیشتر اتفاق می افتد را مانع می شود و یبوست و هموروئید را نیز کاهش می دهد.
? میزان آب مورد نیاز در دوران بارداری
در دوران بارداری، زنان باردار باید روزانه حدود سه لیتر معادل 10 الی 12 لیوان آب بنوشند. این میزان به ازای هر ساعت ورزش سبک، یک لیوان افزایش پیدا خواهد کرد و در تابستان به دلیل تعرق بدن یک تا دو لیوان باید به آن اضافه شود.
آب میوه می تواند بخشی از نیاز بدن زن باردار را به مایعات تأمین کند، تنها باید به خاطر داشت که مصرف آب میوه با دریافت کالری همراه است. قهوه، نوشابه و چای نیز در تأمین مایعات بدن کمک می کند اما هنگام صرف این مواد باید به نکات زیر توجه داشت:
? قهوه
اگرچه مصرف محصولات بدون کافئین به زنان باردار توصیه می شود اما در صورت تمایل به نوشیدن قهوه، زنان باردار مجاز هستند، حداکثر روزی یک فنجان کوچک قهوه بنوشند. مصرف زیاد کافئین در این دوران باعث کاهش جریان خون به جفت شده و در نتیجه اکسیژن و مواد غذایی کافی به جفت نخواهد رسید.
تحقیقات اخیر نشان می دهد احتمال سقط در زنانی که در سه ماهه اول بارداری خود روزانه 200 میلی گرم کافئین مصرف می کنند، تا دو برابر افزایش پیدا می کند. (این میزان معادل نوشیدن دو فنجان کوچک قهوه است). احتمال سقط در زنانی که اصلاً کافئین مصرف نمی کنند 12 درصد، در زنانی که 100 میلی گرم در روز کافئین مصرف می کنند 15 درصد و در بین کسانی که 200 میلی گرم مصرف روزانه کافئین شان است تا 25 درصد افزایش پیدا می کند.
? نوشابه های کافئین دار
مصرف حداکثر یک فنجان نوشابه کافئین دار در این زمان مجاز است. البته بهتر است از مصرف این نوشیدنی ها خودداری شود.
? نوشابه های رژیمی
نوشابه های رژیمی عمدتاً حاوی کافئین و شیرین کننده های مصنوعی هستند. مصرف این شیرین کننده ها در حد کم مجاز است، اما مصرف ساخارین در میزان زیاد به دلیل بروز نواقص مادرزادی در کودک مجاز نیست.
? چای گیاهی
مصرف چای نعنا یا چای بابونه طبیعی در صورتی که مواد خاصی به آنها افزوده نشده باشد، مجاز است، اگر چه عموماً به زنان باردار توصیه می شود، در سه ماهه اول بارداری که کودک در معرض خطر بیشتری قرار دارد از مصرف مواد گیاهی (داروهای گیاهی و...) پرهیز کنند. برخی از مواد گیاهی باعث بروز انقباضات رحمی شده و گاهی زایمان زودرس را به همراه دارند، از این رو باید جهت مصرف مواد گیاهی حتماً با پزشک مشورت کرد.
? آب میوه
برای تهیه آب میوه باید توجه داشت که میوه را حتماً با آب و مواد ضدعفونی کننده شسته وسپس آب آن گرفته شود زیرا در غیر این صورت مواد شیمیایی و آفت کش های روی میوه می تواند برای مادر و کودک مشکل آفرین شود.
? شیر و زرده تخم مرغ
مصرف این نوشیدنی در دوران بارداری اصلاً توصیه نمی شود زیرا زرده تخم مرغ خام، می تواند حاوی سالمونلا (salmonella) باشد. سالمونلا نوعی باکتری است که باعث مسمومیت غذایی شده و حتی در برخی موارد کشنده است.
این باکتری مستقیماً به کودک آسیب نمی رساند بلکه به دلیل بروز تب بالا، استفراغ، اسهال و کاهش آب بدن (دی هیدراته شدن بدن) ممکن است عوارضی مانند زایمان زودرس یا سقط را به همراه داشته باشد.
? آب
در صورتی که زن باردار نمی تواند مزه آب را تحمل کند، بهتر است یک برش لیموترش را در لیوان و یا پارچ آب بیندازد تا طعم دار شود. علاوه بر این مخلوط کردن چند قطره آب لیمو ترش تازه با آب برای برطرف ساختن حالت تهوع نیز مفید است.
افزودن گشنیز تازه، دانه رازیانه و یا یک دانه هل در آب می تواند آن را طعم دار کند. تکه میو ه های یخ زده مانند پرتقال، لیمو، کیوی، هلو، زردآلو و آلو می توانند به جای یخ مورد استفاده قرار بگیرند.
? چای و قهوه: اگر جزو آن دسته افرادی هستید که مصرف قهوه را در طول بارداری ترک نکرده اید، شاید گمان می کنید قهوه انرژی زا است اما در وقاع این نوشیدنی سبب بروز مشکلات زیادی برای زن باردار است. کافئین موجود در چای و قهوه، انرژی را بطور موقت افزایش می دهد اما به دنبال آن سبب افت شدید انرژی شده و حال شما را از آنچه که قبل از نوشیدنی چای و قهوه بوده بدتر می کند.
? شکر: شکر هم تا حدودی شبیه کافئین عمل می کند. پس از مصرف شکر، قندخون به شدت افت کرده و بدن را به وضعیت آماده باش در می آورد. پس تا حد امکان از مصرف فرآورده های حاوی شکر خودداری کنید.
? کافئین پنهان: مقادیر کافئینی که به صورت پنهان در غذاها موجود است دست کم نگیرید. نوشابه ها، شکلات، کاکائو همگی نه تنها مانع خواب راحت شما می شوند، بلکه افت قند شدیدی را نیز به دنبال دارند.
? کربوهیدرات ها: مصرف کربوهیدرات ها، بدن شما را آرام کرده و موجب داشتن خواب خوب و راحت در طول شب می شود. به همین علت شما مجازید قبل از خواب از کربوهیدرات های پیچیده مثل غلات، نان و پاستا استفاده کنید.
? سیگار و دخانیات: استفاده از چنین موادی در طی حاملگی نه تنها تأثیر سوء شدیدی بر رشد جنین دارد بلکه بر میزان خستگی در طول بارداری اضافه می کند.
? بابونه: هیچ چیز مثل روی آوردن به مواد طبیعی نیست اگر قبل از خواب یک فنجان چای بابونه بنوشید، خواب بسیار آرام و شیرینی خواهید داشت.
اسید فولیک یکی از ویتامینهای گروه B است که معلوم شده است از نواقص لوله عصبی جلوگیری می کند. لوله عصبی که بعدا ستون فقرات کودکان را تشکیل می دهد به فاصله کوتاهی پس از باردار شدن شکل می گیرد. حتی شاید قبل از اینکه شما متوجه بارداری خود شوید. بنابراین باید پس از قطع وسایل پیشگیری از بارداری تا هفته دوازدهم بارداری حتما قرص اسید فولیک را استفاده کنید. چون نوزادانی که دارای چنین مشکلی باشند به فاصله کمی از تولدشان می میرند.
منابع غذایی طبیعی برای اسید فولیک عبارتند از: سبزیجات برگدار با رنگ سبز تیره(اسفناج و کلم بروکلی) برخی میوه ها خصوصا مرکبات، بنشن(نخود و لوبیا)، جوانه گندم، مخمر، زرده تخم مرغ. سعی کنید سیبزیجات را بصورت اندکی بخارپز شده یا خام مصرف کنید.
برای کاهش این خطر بهتر است که از قرصهای 400 میکروگرمی که می توانید از داروخانه ها بدون نسخه تهیه کنید استفاده کنید. چون این منابع در زمان بارداری نمی توانند نیاز بدن را به تنهایی برآورده کنند.
برای اینکه بتوانم همه آن موارد را دقیقا به شما دوستانم انتقال دهم و در خصوص تهیه غذا برای آرین به آنها دقت کنم لیستی را از دکتر گرفتم که عین آن را برایتان می‌گویم. در اینجا نوشته:
مصرف شیر گاو تا پایان 9 ماهگی ممنوع ولی آن مقدار از شیر پاستوریزه که در تهیه غذاهایی چون فرنی و حریره بادام مصرف می‌شود اشکالی ندارد. از پایان 9 ماهگی به بعد در شیرخوارانی که از شیرمادر محرومند به عنوان نوشیدنی و یا حتی جایگزین شیرخشک می‌تواند استفاده شود.
از پایان 9 ماهگی شیرخشک هیچ مزیتی نسبت به شیر پاستوریزه ندارد. گذشته از این موضوع یکسری غذاها را نباید تا پایان یک سالگی به کودکمان بدهیم. عسل، سفیده تخم‌مرغ، شکلات، خربزه، کیوی، انواع توت‌ها، نوشابه‌های گازدار و آبمیوه‌های صنعتی، سوسیس و کالباس و پفک و چیپس و حتی شکلات جزو این موارد ممنوع هستند. در خانواده‌هایی که زمینه آلرژی موادغذایی وجود دارد گروه دیگری از مواد را باید با دقت و تاخیر شروع کنیم. به طور مثال محصولات دریایی مانند میگو و ماهی را نباید تا سه سالگی به بچه بدهیم. مرکبات به استثنای لیموشیرین، آجیل و گندم و شیرگاو هم بهتر است تا سه سالگی داده نشود. سفیده تخم‌مرغ هم تا 18 تا 24 ماهگی منع مصرف دارد. بعضی از مادرها می‌گفتند ما آلرژی تنفسی، گوارشی یا پوستی به موادغذایی خاصی داریم. دکتر به آنها توصیه کرد این علایم را خوب بشناسند و اگر چنین حساسیتی دارند به فرزند خود آن غذا را ندهند یا با تاخیر و دقت شروع کنند.
? آهن:
? (آهن برای حمل اکسیژن در خون و همچنین جلوگیری از خستگی نیاز است)
ـ گوشت ,مرغ, ماهی ,ماکارونی و رشته ,تخم مرغ ,انواع لوبیا ها , نان سبوس دار ,انواع آجیل شامل پسته, گردو ,بادام, کره بادام زمینی, کشمش, آلو خشک ,سبزیجات با برگ سبز تیره ,جگر گوسفند یا گوساله
? اسید فولیک
? (اسید فولیک زمانی که سلولها به سرعت در حال تقسیم هستند و همچنین برای ساخت گلبول قرمز نیاز است)
ـ اسفناج, براکلی( نوعی گل کلم سبز), گل کلم سفید, انواع لوبیابخصوص لوبیا سبز ,کاهو, آب پرتقال ,نخود سب,ز ذرت یا بلال, چغندر, جگر, انواع آجیل ,کره بادام زمینی, جوانه لوبیا,
? کلسیم:
? ( کلسیم برای دندانها و استخوان ,عضلات , قلب و عصب نیاز است و همچنین فشار خون را در حد طبیعی نگه می دارد )
ـ شیر, پنیر ,ماست , پیتزا , بستنی, لوبیا ,اسفناج ,براکلی ,بادام, نان سبوس دار , آب میوه های غنی شده ,
? فیبر:
? (فیبر بدن را در تعادل نگه می دارد)
ـ نان سبوس دار, سبزیجات, میوه های تازه, میوه خشک, انواع حبوبات , آجیل و تخمه, خرما
? انرژی برای تامین سوخت وساز بدن مادر و رشد جفت و جنین مورد نیاز است . منابع تامین کننده آن ، انواع نان ، برنج ، سیب زمینی ، ماکارونی و انواع روغنهای مایع و جامد (روغن زیتون ، کره و خامه ) است البته با وجود این که نیاز به انرژی در این دوران افزایش پیدا می کند، باید توجه داشت که بیش از اندازه از این مواد مصرف نکنیم .
? پروتئینی که برای ساخته شدن بافتهای بدن مادر و جنین مورد نیاز است . از گوشت قرمز، گوشت سفید، تخم مرغ ، شیر، ماست و حبوبات تامین می شود.
? ویتامین و املاح که برای حفظ سلامت بافتهای جنین و مادر و انجام طبیعی فعالیت های بدن مورد نیاز هستند.
? ویتامین ها و املاح در میوه و سبزیها وجود دارند. ویتامین های مهم مورد نیاز دوران بارداری کدام است؟
? ویتامین :A
مهمترین نقش ویتامین A ، تاثیر در تشکیل سلولهای مغز و شبکیه چشم است . ویتامین A در جگر، تخم مرغ ، لبنیات ، سبزیجات برگ سبز و زرد رنگ مانند هویج است .
? ویتامین :C
ویتامین C، باعث تقویت سیستم ایمنی مادر می شود. به همین علت مصرف آن در دوران بارداری توصیه می شود. تحقیقات نشان داده است . کمبود ویتامین Cمی تواند باعث افزایش فشارخون مادر در 3ماهه آخر بارداری شود. مهمترین منابع ویتامین C، میوه ها بخصوص انواع مرکبات و سبزیجات است.
? اسید فولیک :
یکی از مهمترین ویتامین ها، اسیدفولیک است . نیاز به این ویتامین به دلیل افزایش حجم خون مادر افزایش می یابد. کمبود این ویتامین در هفته های اول بارداری می تواند باعث ایجاد اختلالات عصبی در جنین شود. اسیدفولیک به طور عمده در انواع سبزیهای دارای برگ سبز تیره ، لبو، کلم و پرتقال وجود دارد.
? املاح مهم مورد نیاز در دوران بارداری کدام است؟
? کلسیم:
کلسیم به دلیل نقش مهم آن در ساخت اسکلت و استخوان های جنین و جلوگیری از پوکی استخوان در مادر، یکی از مهمترین املاح مورد نیاز در دوران بارداری است . نکته قابل توجه این است که متاسفانه مادران به میزان کافی از مواد غذایی حاوی کلسیم استفاده نمی کنند. کلسیم در شیر ، ماست ، پنیر، ماهی ساردین و کیلکا وجود دارد.
مصرف منابع غذایی سرشاراز آهن نظر تخم مرغ و اسفناج در دوران بارداری به علت نیاز بالای جنین برای زنان ضروری است. تخم مرغ و اسفناج از دسته‌غذاهای مغذی است که‌برای خون‌سازی و تامین آهن مورد نیاز زنان باردار توصیه می‌شود. گوشت قرمز، مرغ و ماهی، جگر و زرده تخم مرغ، حبوبات و سبزیهای تیره ماننداسفناج و جعفری از منابع تامین آهن محسوب می‌شوند. مادران باردار در برنامه غذایی روزانه خود در کنار مصرف غذاهای گوشتی ازمیوه‌های خشک و تنقلات سنتی مانند" کشمش "،"خرما" ، "برگ آلو" ، "زردآلو" ، "پسته" ، "بادام" و "فندق " استفاده کنند. زنان باردار نباید از "سس " در سالاد استفاده کنند و به‌دلیل نیاز بدن زنان باردار به ویتامین ?C?توصیه‌می‌شود که همراه سالاد آب نارنج و آب لیمو استفاده کنند
مصرف سیگار نیز در دوران بارداری توصیه نمی‌شود زیرا که سیگار باعث کاهش رسیدن خون و در نتیجه کاهش رسیدن اکسیژن و مواد غذائی به جنین می‌شود که این خود می‌تواند منجر به کاهش رشد و ایجاد اختلال در جنین شود.
انجام رژیم غذائی برای کاهش وزن به خصوص رژیم‌های کم‌کاربوئیدرات از دیگر موادی است که در دوران بارداری توصیه نمی‌شود و می‌تواند در جنین و رشد عادی آن اختلال ایجاد کند.
استئوپروز بیماری است که تراکم مواد معدنی را در استخوان کاهش می‌دهد و موجب می‌شود استخوان‌ها به آسانی شکسته شوند. این، نوعی بیماری است که معمولا بانوان سالمند را گرفتار خواهد کرد ولی محققان اعتقاد دارند پایه‌های اصلی این بیماری، سال‌ها قبل و حتی پیش از تولد در بدن بانوان شکل می‌گیرد. دکتر دوی‌کله که یک روماتولوژیست در دانشگاه و بیمارستان ساوتهامپتون است، می‌گوید: <در این مطالعه تلاش کرده‌ایم تا بفهمیم رژیم غذایی و ورزش‌های مادر در دوران بارداری چه اثری بر سلامت جنین پس از تولد خواهد داشت.>
تمام بانوانی که در این مطالعه شرکت کرده بودند پیش از آغاز مطالعه، مورد بررسی دقیق قرار گرفتند و میزان ورزش و فعالیت روزانه‌شان، نوع رژیم غذایی‌شان، وزن و قد و تراکم استخوان‌هایشان پیش از بارداری ارزیابی شد. در ضمن از این بانوان درباره روش زندگی‌شان و سابقه مصرف دخانیات، سوالاتی پرسیده شد. این بانوان در طول بارداری تحت نظر بودند و هرچند وقت یک‌بار با آنها مصاحبه شده و از آنها اسکن تهیه می‌شد. به فاصله چند هفته پس از تولد نوزادان، اسکن‌هایی از اسکلت بدن این نوزادان تهیه شد تا متوجه شوند که در طول بارداری، اسکلت بدن‌شان چگونه رشد کرده است. پس از زایمان نیز از اسکلت بدن مادران، اسکن‌هایی تهیه شد تا ببینند در طول بارداری چه تغییراتی در اسکلت بدن این بانوان ایجاد شده است. بیش از 400 نفر از این بانوان در مرحله دوم این مطالعه شرکت کردند. در این مرحله، کودکان این بانوان، هفت ساله شده بودند. از مادران‌شان خواسته شد درباره غذایی که این کودکان روزانه مصرف می‌کنند، به محققان توضیحاتی را ارایه کنند. مادران و کودکان برای ارزیابی میزان فعالیت هفتگی‌شان مورد ارزیابی قرار گرفتند، به این ترتیب که ضربان قلب و تراکم عضلانی‌شان سنجیده شد.
در کودکان نیز اسکن‌های استخوانی برای کامل‌شدن اطلاعات تهیه شد. سرپرست این گروه تحقیقاتی امیدوار است نتایج این مطالعه طولانی‌مدت به دستیابی به روش‌هایی برای تغذیه سالم و ورزش‌های کافی و مناسب بینجامد. در حقیقت نتایج این مطالعات می‌تواند برای مادران باردار و سلامت فرزندان‌شان در آینده مفید باشد چون مادران باردار به تغذیه و روش زندگی خود در این دوران بیش از پیش توجه کرده و فرزندانی به دنیا خواهند آورد که در آینده کمتر به پوکی استخوان دچار شوند.
بر این اساس، زنان بارداری که دسترسی کمتری به محصولات لبنی دارند و یا مبتلا به اختلالاتی نظیر عدم تحمل لاکتوز هستند و یا دریافت کلسیم در آنها کمتر است، باید در طول دوران بارداری خود ترکیبات کلسیم دریافت کنند. بنابراین، میزان دریافت کلسیم در رژیم غذائی هر زن بارداری باید توسط پزشک مورد ارزیابی قرار گرفته و در صورت لزوم ترکیبات کلسیم را تجویز نمود.
| قالب جدید وبلاگ پیچک دات نت |
